| معرفي ر شته هاي دانشگاه| |نكات جالب | | عمومي |    |     كامپيوتر |    |   شيمي |   |   زيست | |    رياضي     |   |    فيزيك    |  |   خانه   |
       
ارسال كننده  :آرش داوری منبع :همینجا تاريخ ارسال :سه شنبه 24 خرداد 1384 زمينه :  زیست

gallstone therapy   در مان سنگ صفرا

 

  توجه :

این طرح برای اولین بار توسط آقای داوری ارائه شده است 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

بنام خدا

درمان سنگ صفرا

نوشته : آرش داوری

با همکاری :    اداره آب و فاضلاب مراغه     -        پژوهشسرای  دانش آموزی مراغه

سازمان ملی پرورش استعداد های درخشان

1383-84

 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

مقدمه:

   تقريبا دو سال پيش يكي از اقوام ما (که خانومی سی ساله بود) به سنگ صفرا دچار شده بودو اندازه ی سنگ به 8 میلی متر رسیده بود و روز به روز بزرگتر می شد و علاجي جز عمل كردن نداشت اما به علت اينكه بسيار چاق بود دكتر ها پشت سرهم عمل را به تاخير مي انداختند ودر عوض درد هر روز بيشتر وبيشتر و سنگ هر روز بزرگتر و زرگتر مي شد . تا اينكه روزي آب چشمه ای را به ايشان معرفي كردند كه مي گفتند اين آب سنگ صفرا را از بين مي برد . او دو روز از اين آب مصرف كرد و پس از دو روز دردش به كلي از بين رفت ونوشيدن اين آب را تا پنج ماه ادامه داد و ديگر اثري از درد پديدار نشد . هم اكنون دو سال از اين ماجرا مي گذرد  وهنوز هم كه هنوز است هيچ دردي مشاهده نمي شود و بنا به عکس سونوگرافی که گرفته اند اثری از سنگ به چشم نمی خورد . لازم به ذکر است که هیچ گونه ای تغییر در رژیم غذایی خود انجام نداده است تا این امر را به بیماری ربط دهیم . اين امر برای من بسیار جالب بودو انگیزه ای در من ایجاد کرد تا دلیل آن را با تحقیق و مطالعه بیا بم .

در ابتدا اين سئوال پيش آمد كه : دليل اينكه اين آب ، سنگ صفرا را درمان مي كند چيست ؟

این پروزه دارای اطلاعات غنی در مورد صفرا و سنگ صفرا می باشد و در تحقیقات گذشته ای که در مورد سنگ صفرا انجام شده درمورد تعیین املاح سنگ صفرا و ارتباط این بیماری با بیماری های دیگر است که تنها در مورد املاح سنگ صفرا توضیح داده و در مورد درمان آن موردی ذکر نشده است است و اما در این طرح روش جدیدی ذکر می شود که هیچ گونه عارضه برای بیمار ندارد . در صورتی که داروهای ضد سنگ صفرا عوارض جانبی دارند.

 

 

 

سنگ کيسه صفرا(gallstone)چیست؟                

سنگ کيسه ی صفرا شايعترين بيماری صفراوي است. خانم ها بيشتراز آقايان دچار سنگ صفراوی می شوند. معمولا در سنين چهل و بالاتر سنگهای صفراوی تشکيل می شوند. در کشورهای غربی از هر چهار تا پنج نفر، يک نفر سنگ صفراوی پيدا می کند ولی در کشور ما ظاهرا شيوع سنگهای صفراوی قدری کمتراست.  

 

        

 

 

  

 

 

       

 

سنگهای صفراوی سه نوع می باشد:

  سنگهای کلسترولی             سنگهای مخلوط کلسترل ورنگدانه                  سنگهای رنگدانه

سنگهای کلسترلی ومخلوط 80 درصد کل سنگهای صفراوی را تشکيل می دهد.
 

چرا سنگهای صفراوی بوجود می آيند؟  
در حالت طبيعی صفرا از کبد ترشح شده و از راه مجاری صفراوی به روده ها ريخته می شود. کيسه ی صفرا کار انبار کردن وغليظ کردن صفرا را بر عهده دارد. وقتی شخص غذا می خورد کيسه ی صفرا با انقباض خود مقدار زيادی صفرای غليظ را وارد روده می کند، تا به هضم چربيها کمک کند.گاهی به علت اختلال در ترکيب مواد موجود در صفرا، غلضت کلسترول بالا رفته وغلضت املاح صفراوی در صفرا،کم شده و زمينه ی مساعد برای تشکيل کريستال در صفرا ايجاد می شود.کريستالها بزرگتر شده وبه هم می پيوندد وسنگ صفراوی تشکيل می شود. از دیگر علل می توان به : خالي‌نشدن‌كامل‌كيسه‌صفرا
،بروز تغييراتي‌در مخاط‌صفراوي‌،افزايش‌غلظت‌بيلي‌روبين‌در صفرا،عفونت‌در مجاري‌صفراوي‌كه‌صفر از كبد در آنها به‌جريان‌مي‌افتد و تشکيل سنگ کيسه صفرا وقتي رخ مي دهد که کلسترول ، رنگ دانه هاي صفراوي ، املاح صفراوي، کلسيم و مواد ديگر در کيسه صفرا رسوب مي کنند. علت اصلي تشکيل سنگ کيسه صفرا نامعلوم است. رکود ، عفونت و اختلال متابوليک و يا تغييرات شيميايي به نظر مي رسد نقش داشته باشند. . Serles et al در سال 1970 ثابت کردند بيماراني که کالري بالا از هر نوع غذا بگيرند باعث زياد شدن ترشح کلسترول در صفرا و تشکيل بيشتر سنگ صفراوي مي شوند . همانطور كه چاقي باعث ايجاد سنگ صفراوي مي‌شود كاهش وزن سريع و استفاده از روش‌هاي لاغري سخت و سريع نيز احتمال ايجاد سنگ صفرا را افزايش مي‌دهد

نسبت كلسترول صفرا به املاح بين يك تا بيست و يك بر سي مي باشد وقتي اين نسبت به يك بر سيزده نزديك مي شود صفرا نمي تواند كلسترول را دفع كند ودر نتيجه كلسترول رسوب كرده و سنگ ايجاد مي شود .

دو عامل كلسترول و اسيد صفراوي در ايجاد سنگهاي صفراوي مؤثرند. بدين ترتيب كه هرچه ميزان كلسترول صفرا بالاتر و يا غلظت اسيد صفراوي كمتر باشد خطر سنگ‌سازي بیشتر می شود .                                                                                                                         در افرادي كه زايمانهاي مكرر دارند خطر ايجاد سنگ صفرا بيشتر است.                                                                                                         عمل جراحي معده انجام داده و عصب واگ را قطع كرده باشند، همچنين افرادي كه قسمتي از روده آنها طي جراحي برداشته شده و نيز در مبتلايان برخي بيماريهاي التهابي روده بيش از سايرين در معرض ابتلا به سنگ كيسه صفرا هستند.                                                                                                   

      همانطور كه چاقي باعث ايجاد سنگ صفراوي مي‌شود كاهش وزن سريع و استفاده از روش‌هاي لاغري سخت و سريع نيز احتمال ايجاد سنگ صفرا را افزايش مي‌دهد.                                                                                                                                                     

نسبت كلسترول صفرا به املاح بين يك تا بيست و يك بر سي مي باشد وقتي اين نسبت به يك بر سيزده نزديك مي شود صفرا نمي تواند كلسترول را دفع كند ودر نتيجه كلسترول رسوب كرده و سنگ ايجاد مي شود .

دو عامل كلسترول و اسيد صفراوي در ايجاد سنگهاي صفراوي مؤثرند. بدين ترتيب كه هرچه ميزان كلسترول صفرا بالاتر و يا غلظت اسيد صفراوي كمتر باشد خطر سنگ‌سازي بيشتر در افرادي كه زايمانهاي مكرر دارند خطر ايجاد سنگ صفرا بيشتر است.عمل جراحي معده انجام داده و عصب واگ را قطع كرده باشند، همچنين افرادي كه قسمتي از روده آنها طي جراحي برداشته شده و نيز در مبتلايان برخي بيماريهاي التهابي روده بيش از سايرين در معرض ابتلا به سنگ كيسه صفرا هستند.

 

عوامل‌ افزايش‌دهنده‌ خطر چیست؟

 وجود بيماري‌هايي‌مثل‌بيماري‌سرخرگ‌هاي‌قلب‌، سيروز كبدي‌، يا اختلالات‌روده‌كوچك‌
سابقه‌خانوادگي‌سنگ‌ كيسه‌صفرا
عوامل‌ژنتيك‌. برخي‌از گروه‌هاي‌قومي‌استعداد بيشتري‌در مورد تشكيل‌سنگ‌در كيسه‌صفرا دارند.
مصرف‌ الكل‌
قرص‌هاي‌ضدحاملگي‌
رژيم‌غذايي‌پرچرب‌و كم‌فيبر
كاهش‌وزن‌سريع‌
در خانم‌هايي‌كه‌فرزندان‌زياد به‌دنيا آورده‌اند.

علائم سنگهای صفرا چيست ؟
عده ای از افراد مبتلا به سنگ کيسه ی صفرا هيچگونه علامتی ندارند و از بيماری خود بی اطلاعند. اگر سنگ کيسه ی صفرا علامت ايجاد کند، به صورت احساس پری و سنگيني ناحيه ی بالای شکم، يک تا سه ساعت بعد از خوردن غذای چرب است، که مدت دو تا سه ساعت طول می کشد .اين درد گاهی همراه با حالت تهوع همراه است ، و بيمار ممکن است آنرا سوء هاضمه تعبير کند. گاهی درد در ناحيه ی بالای شکم ودر طرف راست شکم ايجاد شده و شديد می شود و با حالت تهوع واستفراغ همراه می شود، و ادرار پررنگ می شود،اين حالت به علت التهاب حاد کبد بوجود می آيد وبه کوله سيستيت حاد موسوم است و نياز به درمان جراحی دارد.از دیگرعلائم سنگ صفرا می توان به : تهوع‌و
استفراغ‌ ، نفخ‌يا آروغ‌، عدم‌تحمل‌غذاهاي‌چرب‌(سوءهاضمه‌، نفخ‌و آروغ‌)و زردي اشاره کرد.

 

 

آیا راه معالجه ای برای سنگ کيسه ی صفرا هست؟
اگر سنگ کيسه ی صفرا بدون علامت است وبطور اتفاقی کشف شده است نياز به معالجه ی خاصي ندارد . چنانچه بيمار دچار درد ناشی از سنگ کيسه ی صفرا بعد از غذای چرب می شود، بايد درمان انجام گيرد . بهترين درمان خارج کردن کيسه ی صفرا وسنگهای درون آن، بوسيله ی عمل جراحی است. امروزه توصيه می شود، در مراکز مجهز، عمل جراحی با استفاده از لاپاراسکوپ انجام گيرد. (لاپاراسکوپ وسيله ای است لوله مانند، که آنرا از سوراخ کوچکي که روی شکم ايجاد می کنند، وارد شکم بيمار کرده، و امکان ديدن و خارج کردن کيسه ی صفرا را فراهم می سازد (که در اطلاعات عمومی در بخش آخر به تفضل شرح داده شده است )).گاهی جراح قادر به خارج کردن کيسه ی صفرا با لاپاراسکوپ نيست، و مجبور به بازکردن شکم به روش معمولی، و عمل جراحی کيسه ی صفرا می شود.                                                                                                                                                                            

     آيا امکان درمان سنگهای کيسه ی صفرا بدون عمل جراحی هست؟

                                                   

        آری اين کار امکان پذير است (صرف نظر از دارویی که من در تحقیق خود ارائه می دهم)،ولی فقط در موارد مخصوص از اين روش استفاده می شود،و این روش داروهاي ضد سنگ صفرا می باشد (در زیر شرح داده شده) و هرگز روش روتين برای همه بيماران بشمار نمی رود، زيرا:

 

1-پس از شش ماه تا دو سال فقط پنجاه درصد سنگها حل می شود                                                                                                               

 2- سنگها با قطر يک سانت يا بزرگتر حل نمی شوند                                                                                                            

 3- پس از قطع درمان در پنجاه در صد بيماران مجدداً سنگ کيسه ی صفرا پيدا می کنند.                                                                                                           

 4- درمان همراه با عوارض


5-داروهای تجويز شده گران است ،و بايستی تا آخر عمر، هر روز مصرف شوند.


6- اگر کيسه صفرا بعلت التهاب مزمن قدرت انقباض خود را از دست داده باشد ، درمان داروئي فايده ای ندارد.

 

7-این دارو ها را به ندرت می توان یافت چون در کشور ما تولید نمی شود و به سختی وارد می شود .

 

8- اگرچه اين داروها مقدار كلسترول كيسه صفرا را كاهش مي‌دهند اما مقدار كلسترول خون را بالا مي‌برند زيرا دفع كلسترول در صفرا كم مي‌شود.

 

 

گاهی سنگ های کيسه ی صفرا را با دستگاه سنگ شکن خرد کرده، وداروهای حل کننده سنگ به بيمار می دهند. اين روش ها در بيماران پير که مشکلات قلبی دارند و قادر به تحمل عمل جراحی نيستند، بکار می رود.
اگرسنگ کيسه ی صفرا را درمان نکنيم چه عوارضی ممکن است پيش آيد؟
1- و گاهی دهانه ی خروجی آنرا می بنددوسبب ايجاد التهاب حاد آن (کوله سيستيت حاد ) می شود التهاب حاد کيسه ی صفرا می شود که يک مسئله ی اورژانسی است وکارطبيعی کیسه صفرا را مختل می کند  .
2- سياه شدن کيسه ی صفرا و سوراخ شدن آن، که عارضه ی خطرناکی است.
3- ايجاد فيستول، و وارد شدن سنگ در داخل روده و مسدود کردن روده ی باريک.

4- سنگ کيسه ی صفرا گاهی متعدد است، و قطر آن گاهی تا چند سانتيمتر می رسد. ،. گاهی سنگ، از کيسه ی صفرا خارج شده و به مجرای اصلی صفراوی (که از کبدشروع شده و به روده ختم می شود)وارد شده و راه اصلی جريان صفرا را می بندد . از اين حالت بيمار ممکن است دچار يرقان و اتساع مجاری صفراوی شود.

 

داروهاي ضد سنگ صفرا چگونه عمل مي‌كنند؟
كنودئوكسي كوليك اسيد ماده‌ايي اس كه بطور طبيعي در صفرا يافت مي‌شود. اين ماده بر فرآيندهاي شيميايي در كبد اثر مي‌گذارد و يا كنترل مقدار كلسترولي كه وارد صفرا مي‌شود در تنظيم ميزان كلسترول خون نقش دارد. به محض آنكه ميزان كلسترول كاهش پيدا كند اسيدهاي صفراوي را حل و تجزيه سنگها را در كيسه صفرا شروع مي‌كنند. براي ايجاد بهترين اثر دارويي كنودئوكسي كوليك اسيد بايد اين داروها را با يك رژيم غذايي كم كلسترول و پر الياف مصرف كرد. اشخاصي كه آترواسكلروز ( رسوبات چربي در ديوار رگها ) دارند بايد در مصرف داروها احتياط کرد .

 

تحقيقات انجام شده در مورد تعيين تركيب سنگهاي كيسهء صفرا و ارتباط آن با فاكتورهاي خوني (كلسترول، تري گليسريد، كلسيم،, BS, LDH، چاقي و بيماريهاي همراه)

نتايج اين تحقيق عبارتند از:

1-از 100 بيمار مورد مطالعه 70 نفر زن و 30 نفر مرد بودند، با افزايش سن شيوع سنگ در زن ها افزايش مي‌يابد بيشترين ميزان شيوع سنگ در زنها در گروه سني 50-64 و در مردها در گروه سني بالاي 65 سال مي‌باشد.

2- از 100 بيمار مورد مطالعه 64 درصد ساكن شهر و 36 درصد ساكن روستا بودند.

 

3 - ميانگين سن جامعهء مورد مطالعه 54/09 سال است.  

4- شيوع سنگ در خانمها یی كه بيش از 4 زايمان داشته‌اند بيشتر است .

5- شايعترين نوع سنگ در جامعهء مورد مطالعه از نوع مخلوط با شيوع 57 درصد مي‌باشد

6- تفاوتي از نظر نوع سنگ در ساكنين شهر و روستا وجود ندارد.

7- شايعترين بيماری همراه با سنگ صفرا اولسرپپتيك (زخم اثنی عشر)مي‌باشد.

8- از 100 بيمار مورد مطالعه فقط 21 نفر سابقهء سنگ در فاميل درجهء اول خود داشته‌اند.

9-از 100 بيمار مورد مطالعه 17 درصد سابقهء هيپرليپيدي، 8 درصد سابقهء زردي داشته‌اند.

10- شايعترين علامت در بيماران مبتلا به سنگ صفرا دل درد مي‌باشد كه در 84 درصد كيسهء صفرا زردي بوده است كه فقط در 20 درصد جامعهء مورد بررسي وجود داشته است .

11- ميانگين قند خون جامعهء مورد مطالعه 120/96 ميلي‌گرم درصد با انحراف معيار 49/6 مي‌باشد كه در مردان 131/1 و در زنان 116/61 مي‌باشد كه اين تفاوت از نظر آماري معني‌دار نمي‌باشد.

12- ميانگين تري گليسريد سرم در مردان جامعهء مورد مطالعه 129/03 و انحراف معيار 85/5 و در زنان 157/23 با انحراف معيار 117/51 مي‌باشد كه اين تفاوت در دو جنس از نظر آماري معني‌دار نيست.

13 P value . 0.09- در اكثريت سنگهاي كيسهء صفرا ميزان تري گليسريد سرم درهنگام درد نرمال بوده است.

14- ميانگين كلسترول سرم در مردان با افزايش سن افزايش مي‌يابد بطوريكه بيشترين ميانگين در گروه سني 65 سال و بالاتر با ميانگين 117/95 مشاهده مي‌گردد. در زنان ميانگين كلسترول سرم با افزايش سن افزايش يافته ولي در گروه سني 65 سال و بالاتر كاهش چشمگيري در ميانگين كلسترول سرم ديده مي‌شود.

15- با افزايش ميزان كلسترول سرم کلسترول سنگ صفرا نیز افزایش می یاید و ميانگين درصد كلسترول سرم رابطهء مستقيم با كلسترول سنگ صفرا دارد.

16- ميزان كلسيم خون در زنان بيشتر از مردان مي‌باشد .

17- ميانگين درصد كلسيم سنگ صفرا در مردان بيشتر از زنان مي‌باشد.

18- سنگ كلسيمي در بيماراني ديده مي‌شود كه كلسيم سرمي پائين دارند. بنابراين ميزان كلسيم سرم با درصد كلسيم موجود در سنگ رابطهء عكس دارد.

19- ميانگين LDH سرم در مردان بيشتر از زنان مي‌باشد.

20- نيمي از افراد با سنگهاي پيگمانته LDH سرمي بالاي 200 u داشته‌اند.

21- با افزايش LDH ميانگين درصد پيگمان موجود در سنگ افزايش مي‌يابد و LDH رابطه ی مستقیم با پيگمان سنگ دارد .

22- تفاوتي از نظر BMI بين دو جنس در جامعهء مورد مطالعه وجود نداشت .

23- در كسانيكه BMI بيش از 25 داشتند، سنگهاي كلسترولي و Mixed در آنها شايعتر بوده است

24- ارتباطي بين بيماريهاي همراه و نوع سنگ وجود نداشت .

آنچه از اين تحقيق می توان دریافت اين است كه جنس زن، سن بالاي 40 سال، زندگي در مناطق شهري، چاقي، مصرف OCP، حاملگي، عمل جراحي روي GIديابت،اولسرپپتيك و هيپرلپيدي به عنوان فاكتورهاي مؤثر در ايجاد سنگ كيسهء صفرا محسوب مي‌شوند. همچنين درصد كلسترول سنگ با ميزان كلسترول سرم رابطهء مستقيم و درصد كلسيم سنگ با ميزان كلسيم خون رابطهء عكس دارد. و LDHرابطه ی مستقیم با پیگمان سنگ دارد.

 

واما در ادامه چه موادي بر صفرا و سنگ صفرا و درمان سنگ صفرا موثرند:

آرتيشو ( کنگر فرنگی ) Artichoke (نام علمی  Cynara scolymus  ،  خانواده  Astraceae)

تركيبات شيميايي: برگهای خوردنی آرتیشو درای اینولین ، اینولاز و ماده ای تلخ بنام سینارین  Cynarine می باشد  . سینارین خاص زیاد کننده ترشحات صفرا و علت صفرا بری آرتیشو داشتن این ماده است  .

در صد گرم آرتیشو پخته مواد زیر موجود است  :

 

آب

چربي 

نشاسته

کلسیم 

فسفر

آهن

سدیم 

پتاسیم 

ویتامین آ 

گرم

گرم

گرم

م- گ

م- گ

م- گ

م- گ

م- گ

  واحد

86

0/ 1 

5

22

40

0/6

30

0 25 

40

 

 

خواص داروئي: 1) کبد را تمیز و اعمال کبد را تنظیم می کند  . 2)ترشح صفرا را افزایش می دهد  . 3) باعث دفع سنگهای کیسه صفرا می شود  . 

 

* *     البته تمامی گياهان ذکر شده خواص ديگري نيز دارند كه در اينجا از گفتن آنها صرف نظر مي كنيم * *

 

اسفناج دارای ویتامین های A وB1و B2 ، C ،  D و P ، کلسیم  ، فسفر، پروتیین ، چربی ، قند ، آهن ، ید و بسیاری از املاح  دیگر است . اسفناج به علت داشتن اکسالات برای مبتلایان به بیماری سنگ کیسه صفرا و ورم ضرر دارد .

 

سویا:

تركيبات شيميايي: سويا از نظر  ويتامين هاي گروه B   بسيار غني است و داراي مقدري ويتامين هاي C,D,E,K  و كمي كاروتن مي باشد . سويا همچنين دريا كلروفيل و آنتي بيوتيكي بنام كاناوالين نيز هست. دانشمندان موفق شده اند كه از لوبياي سويا يك نوع آنتي بيوتيك ارزان قيمت تهيه كنند كه موروميكس ناميده مي شود و باكتريهاي مضر روده را از بين مي برد .

جدول صفحه ی بعد مواد موجود در صد گرم دانه خشك و رسيده ،‌جوانه سويا ، شير سويا و سبوس سويا را نشان مي دهد :

 

جدول

آب

پروتين

چربي

آهن

كلسيم

فسفر

ويتامينA

ب 1

ب2

ب3

واحد

gr

gr

gr

mgr

mgr

mgr

واحد

mgr

mgr

mgr

دانه خشك

10

34

17/7

8/4

226

550

80

1/1

0/3

2/2

جوانه سويا

86

6

1/4

1

48

67

80

0/25

.0/2

0/8

شير سويا

92/5

3/4

1/5

0/8

20

48

40

0/8

0/3

0/2

سوس سويا

62/8

5/6

1/3

4/8

82

104

7320

0/2

25

0/4

 

خواص داروئي: سويا سنگ كيسه صفرا را شكسته و خارج مي سازد و اگر از فرآورده هاي سويا استفاده كنيد در بدن شما سنگ كيسه صفرا توليد نخواهد شد اگرسنگ كيسه صفرا دريد رژيم خود رابه سويا تغيير  دهيد

کار صفرا :

کار کيسه صفرا در انسان انباشتن و تغليظ صفرا است تا به هضم چربي کمک نمايد. وقتي که چربي وارد اثني عشر مي شود باعث تحريک و ترشح هورمون Cholecystokinin  توسط مخاط روده مي شود. هورمون مذکور از راه خون وارد کيسه صفرا شده و باعث انقباض آن مي شود که در نتيجه صفراي غليظ شده وارد مجراي کلدوک و بعد به روده کوچک وارد مي شود که وجود آن براي امولسيفيکسا سيون ( ذره ذره شدن) ( Emulsification  ) چربي هاي مورد نياز است. قطع شدن جريان صفرا که بيماريهاي کيسه صفرا به وجود مي آيد مي تواند باعث اختلال هضم چربي ها شود . در حدود  5  تا  10  درصد از افراد بالغ دچار بيماريهاي کيسه صفرا مي شوند التهاب و عفونت کيسه صفرا را کولسيستيت ( Cholecystitis  ) و به وجود آمدن سنگ کيسه صفرا کوله ليتياز ( Cholelithiasis  ) مي نامند . نشانه ها وعلائم باليني ( Symptoms  ) در بيماريهاي کيسه صفرا : درصد بالايي از ناراحتي هاي کيسه صفرا بدون علامت و ( Silent  ) خاموش هستند. در زماني که عفونت و يا مسدود شدن کيسه صفرا توسط سنگ در مجراي ( Cystic  ) ( درد هاي کوليکي شديد در صورت انقباض کيسه صفرا پيش مي آيد- هضم و جذب غذاهاي چرب باعث ناراحت شدن Discomfort  ) بيمار و اختلال در هضم و جذب Imgaired  Digestion  چربي ها به علت مختل شدن ترشح صفراوي به وجود مي آيد. در بعضي از بيماران به دلائل نامعلوم تحملشان نسبت به بعضي از سبزيجات ( Legumes  ) خربزه و ميوه هايي مانند توت ( Berries  ) کم مي شود. در کليه سيستيت هاي حاد شکم درد نفخ شکم، حالت تهوع، استفراغ و تب نيز مي تواند از علائم باشد. براي رژيم غذايي بيماران کيسه صفرا اصل اين است که ناراحتي بيمار را با دادن غذاهاي کم چرب به حداقل برسانيم. از لحاظ کالري اکثر بيماران کيسه صفراوي وزن بالاتر از طبيعي داشته و رژيم کم کالري توصيه مي شود. با بیشترکردن غذاهاي کم چرب و کربو هیدرات ها(Carbohydrates) مي توان بيماران را تا اندازه اي از بیماری های کیسه ی صفرا راحت نگه داشت .

صفرا از املاح صفراوي ، پيگمانتهاي صفراوي و مواد ديگري تشكيل شده كه در يك محلول الكتروليتي قليايي( شبيه شيره ي لوز المعده) حل شده اند

آب

مواد جامد وشامل :

اسيدهاي صفراوي

رنگدانه ها

چربي

املاح معدني (كلرورها و بيكربناتها )

86%

        14%  :

فسفاتاز قليائي

كلسترول

موسين

مقدار اندكي: نوكلئوپروتئين

 

حدود 500 ميلي ليتر صفرا در هر روز ترشح مي شود . گلوكورونيدهاي پيگمانتهاي صفراوي يعني بيلي وردين و بيلي روبين مسئول رنگ زرد طلائي صفرا هستند . املاح صفراوي نمكهاي سديم و پتاسيم اسيد هاي صفراوي هستند كه با گليسين يا تورين كه يك مشتق سيستين است مزدوج شده اند . دو اسيد صفراوي اصلي كه در كبد تشكيل مي شوند اسيد كوليك  و اسيد كنودزوكسي كوليك هستند . در كولون باكتري ها اسيد كوليك را به اسيد دزوكسي كوليك و اسيد كونوداُكسي كوليك را به اسيد ليتوكوليك تبديل مي كنند چون اين اسيد ها بر اثر عمل باكتري ها تشكيل مي شوند لذا اسيد داُكسي كوليك و اسيد ليتوكوليك اسيد هاي صفراوي ثانويه ناميده مي شوند . مزدوج شدن اين اسيد ها در كبد انجام مي شود و مواد مزدوج شده مثلا اسيد گليكوليك و اسيد تورو كوليك  در صفراي قليايي (8/5 تا (PH=7/5 ، كبدي املاح سديمي و پتاسيمي تشكيل مي دهند . املاح صفراوي تعدادي اعمال مهم دارند . املاح صفراوي با ليپيد ها تركيب شده و ميسلها را تشكيل مي دهند كه مجموعه هاي محلول در چربي بوده و چربي از آن ها با سهولت بيشتري جذب مي شود اين عمل موسوم به اثر هيدروتروپيك املاح صفراوي است.

املاح صفراوي كشش سطحي را كاهش داده و بطور تؤام با فسفر ليپيد ها و مونوگليسريد مسئول درآوردن چربي ها به صورت محلول هستند و به اين ترتيب چربيها براي هضم و جذب در روده ي باريك آماده مي كنند . نود تا نود پنج درصد املاح صفراوي از روده ي باريك جذب مي شود . مقداري توسط انتشار غير يوني جذب مي شود اما قسمت عظيم آن ها به وسيله ي يك روند انتقال فعال بسيار كار آمد از بخش انتهايي ايلئون جذب مي شود . پنج در صد باقي مانده وارد كولون شده وبه املاح اسيد داُكسي كوليك واسيد ليتوكوليك تبديل مي گردند . املاح صفراوي جذب شده مجدداً از طريق وريد باب به كبد انتقال يافته وبطور مجدد در صفرا ترشح مي شوند (گردش روده اي كبدي )  سرعت طبيعي سنتز املاح صفراوي 2/0 تا 4/0 گرم در روز است . مقدار كل املاح صفراوي بدن كه تقريباً 5/3 گرم است بطور مرتب از طريق گردش روده اي كبدي مورد استفاده قرار مي گيرد و محاسبه شده كه تمامي اين مقدار دوبار در هر  وعده ي غذا و 6-8 بار در روزمورد استفاده قرار مي گيرد .هنگامي كه صفرا در روده وجود نداشته باشد تا 50% چربي خورده شده در مدفوع ظاهرمي گردد . صفراي موجود در كيسه صفرا غليظ تر از صفراي كبدي است . صفرا مايعي است صاف سيال ، زرد طلايي ( قبلاً دراين مورد سخن گفته ايم ) يا سبز رنگ ، تلخ مزه و داراي pH قليايي است . مواد گوشتي و چربي غذاها ، هورمون سكرتين و تحريك اعصاب پنوموگاستريك و هورمون هپاتوكرينين موجب ترشح صفرا از كبد مي شود .

 

اطلاعات در مورد اسيدها و املاح صفراوي

1- اسيد كوليك كه مقدارش در صفرا بيشتر است .

2- اسيد داُكسي كوليك كه فاقد عامل هيدروكسيل بر روي كربن شماره ي 7 است .

3- اسيد كنوداُكسي كوليك كه فاقد عامل يدروكسيل بر روي كربن  هاي شماره ي 12 است .

4- اسيد ليتو كوليك كه فرمول شيميايي آن مانند اسيد كوليك مي باشد ولي فقط عامل هيدروكسيل روي كربن هاي 7 و12  است .

 

كلسترول منشا سنتز اسيد هاي صفراوي است

اسيد آمينه گليسين و ياتورين تركيب شده و به صورت اسيد هاي صفراوي تركيبي و به شكل نمك هاي قليايي گليكوكولات و توروكولات در مي آيند ، اين نمكها را املاح صفراوي مي نامند .كلسترول در آب محلول نيست ولي وجود املاح صفراوي آنرا به صورت محلول در مي آورند . نسبت مقدار كلسترول به املاح صفراوي در صفراي طبيعي يك بيستم تا يك سي ام است و اگر اين نسبت به يك سيزدهم برسد كلسترول رسوب مي كند و سنگ صفرا را بوجود مي آورد . املاح صفراوي كشش سطحي محلول هاي آبي را كاهش داده و در نتيجه تركيباتي مثل كلسترول ، اسيد هاي چرب ، صابونها ،لسيتين و ويتامينهاي محلول در چربي (A,K,E,D ) را بصورت محلول در آب در مي آورد . بعلاوه املاح صفراوي چربيهارا به صورت امويلين (ذره ذره) در مي آورد كه در نتيجه سطح تماس ذرات معلق چربي با آنزيم هاي ليپاز بيشتر شده ، و آسانتر و سريعتر هيدروليز مي شود.

خنثي سازي : صفرا با واكنش قليايي خود هنگام ورود به دوازدهه اثر اسيدي شيره ي معده را به حد لازم خنثي كرده و PH محيط روده را قليايي مي كند تا فعاليت آنزيم هاي مترشحه از دوازدهه و روده ي كوچك PH بهينه ي آنها قليايي است مسير گردد .

دفع : متابوليت داروها سموم املاح Cu و Zn وHg و رنگدانه هاي صفراوي توسط صفرا دفع مي شوند . رنگدانه هاي صفراوي مانند بيلي روبين و  بيلي وردين كه از كاتابوليسم هم (هموگلوبين ) بوجود مي آيند .

 

شيره ي روده اياز غدد برونر دوازدهه و غدد ليبركوهن موجود در مخاط روده ي كوچك در شبانه روز به مقدار يك ليتر ترشح مي شود . مايعي است صاف ، لزج با واكنش قليايي (5/7 ، 5/8 = PH) كه حدود 4% مواد جامد و 96% آب دارد . مواد معدني آن 6/0 گرم  و شامل  كاتيون هاي      و آنيون هاي       ميباشد.    

مواد آلي آن شامل آنزيم ها و موسين است . طبق نظريه ي ناست (Nasset) هورمون آنتروكرينين كه با تماس مكانيكي مواد غذايي در مخاط روده به وجود مي آيد محرك ترشح شيره ي روده اي است .

 

اطلاعاتي درباره ي تاريخ كوله‌سيستكتومي‌لاپراسكوپي‌( عمل كردن صفرا )

سنگ‌كيسه‌صفرا بيماري‌شايعي‌است‌كه‌بهترين‌راه‌درمان‌آن‌برداشتن‌كيسه‌صفرا به‌طريق‌جراحي‌است‌. عمل‌برداشتن‌كيسه‌صفرا از سال‌‌مرسوم ‌بوده‌است‌ولي‌عمل‌جراحي‌لاپراسكوپيك‌آن‌در سال‌‌ درفرانسه‌شروع‌شد و بسرعت‌به‌سايركشورهاي‌اروپايي‌و ايالات‌متحده‌آمريكا و كشورهاي‌ديگرگسترش‌يافت‌،علت‌اين‌گسترش‌بخاطر كاهش‌دردبعدازعمل‌،زيبايي‌شكم‌وبازگشت‌سريعتربه‌فعاليت‌وزندگي‌عادي‌وكوتاه‌بودن‌زمان‌بستري‌دربيمارستان‌و كاهش‌هزينه‌هاي‌سنگين‌بيمارستاني‌بوده‌است‌.

درايران‌قريب‌‌سال‌است‌كه‌دربرخي‌ازمراكزخصوصي‌عمل‌جراحي‌لاپراسكوپي‌و

عمدتاًَكوله‌سيستكتومي‌متداول‌گرديده‌است‌،كه‌ابتدامورداستقبال‌جراحان‌قرارنگرفت

‌ولي‌بتدريج‌درتمامي‌دانشگاههاي‌كشوركوله‌سيستكتومي ‌لاپراسكوپيك‌رايج‌گرديد.ازسال‌‌1373درمركزآموزشي‌درماني‌بيمارستان‌رازي‌رشتموردعمل‌جراحي‌لاپراسكوپي

‌انجام‌شدكه‌دراين‌مدت‌‌موردكوله‌سيستكتومي‌وبقيه‌مواردتشخيصي‌وطبقه‌بندي‌كانسربوده‌است‌.دراين‌بيمارستان

‌‌نفرجراح‌عمومي‌فعاليت‌دارندكه‌همگي‌به‌نحوي‌درگيرروشهاي‌مختلف‌لاپراسكوپي‌هستند.در15مورداول‌عمل‌كوله

‌سيستكتومي‌لاپراسكوپيك‌با مشكلات‌زيادي‌روبرو بوديم‌كه‌همگي‌ناشي‌ازتجربه‌كم‌و محدودما بوده‌است. از آن به بعد تجربه ما در مورد كوله‌سيستكتومي‌بهتر شده‌و12موردكوله‌سيستيت‌حادودوموردآمپيم‌كيسه‌صفرا و  4  موردكوله‌سيستيت‌مزمن‌(كيسه‌صفراي‌چروكيده‌)جزءبيماران‌بعدي‌مابودند.مدت‌زمان‌بستري‌بيماران‌‌روزبوده ‌است‌. دريك‌مورد بعد از عمل‌بيمار‌انجام‌عمل‌خود راباورنداشته‌وكراراًدرمراجعات‌بعدي‌شكايت‌ازادامه‌بيماري‌خود بخاطر برش

‌محدود خود داشت‌.

در  8  مورد ما مجبور به‌تبديل لاپراسكوپي به عمل بازشديم‌كه‌‌موردپرفوراسيون‌احشاء، يك‌مورد خونريزي‌و  4  مورد چسبندگي‌شديد و عدم‌رويت‌آناتومي‌واضح‌بوده‌است‌. نكته‌با اهميت‌اينكه‌سه‌مورد چسبندگي‌در مردها بوده‌و بروز  4 عارضه‌در  15  مورد اول‌اعمال‌جراحي‌بوده‌است‌.

باتوجه‌به‌نكات‌فوق‌كوله‌سيستكتومي‌لاپراسكوپي‌درصورتي‌كه‌همراه‌بايك‌گروه‌كارآزموده‌انجام‌شودروش‌ارجحي ‌مي‌باشد. برش‌جراحي‌محدود و بازگشت‌سريع‌به‌فعاليت‌روزمره‌مزاياي‌اين‌عمل‌است .

 

اطلاعات در مورد آب چشمه ای که سنگ صفرا را درمان می کند:

از باغ هاي مراغه است كه دماي آن 7 درجه ي سانتي گراد است ودرون آن هيچگونه موجود زنده (تك سلولي ، جلبك و ...) و ميكروسكوپي به چشم نمي خوردو در آن محلي كه آب از آنجا خارج مي شود هيچ گونه جلبكي وجود ندارد. نبود جلبك در آب و آن جايي كه آب از آن جا خارج مي شود به دليل وجود املاح است (در آخر طرح ضمیمه گشته ). اين آب هيچگونه عارضه اي براي بدن ندارد .اين آب داراي رسانايي بسيار بالايي است ( تقريبا 5 برابر آب شهری).ما آزمايشاتي براي تشخيص يون ها انجام داديم امّا چون اعداد دقيقي بدست نيامده بود اين كار را به اداره ي آب و فاضلاب مراغه محّول كرديم ( نتايج آزمايش در آخر پروژه آورده شده ) . در اين آب املاح و نمك هايي مثل : (سديم كلرور ها و بيكربنات ها و ديگر نمك هاي صفرا )وجود دارد .

درمان سنگ صفرا بدون عمل جراحی و داروهای ذکر شده ی ضد سنگ صفرا (که بسیار گرانبها و کمیاب نا یاب هستند) چگونه امکان پذیر است ؟                                                                                                 

          در حقیقت پاسخ این سوال موضوع همان طرح جدیدی است که این مقاله آن را ارائه می کند . همان طیور که مشاهده می کنید در این آب املاح صفراوی وجود دارد و املاحی که در صفرا نیست هم در این آب یافت نمی شود و PH آب بربر است با 48/7 که صفرا نیز تقریباً همین PH را دارد وقتی که آب نوشیده می شود و املاح وارد بدن می شوند پس از جذب شدن املاح صفراوی دوباره به حالت تعادل برگشتهو سن را در خود حل می کند دقیقاً کاری که داروي كنودئوكسي كوليك اسيد اسید انجام ميدهد ولي با اين تفاوت كه كنودئوكسي كوليك اسيد كلسترول را كاهش داده ودر نتيجه املاح افزايش مي يابد و سنگ صفرا را دوباره به صورتمحلول درآورده  و آن را دفع مي كند امّا وقتی که این آب نوشیده می شود به كلسترول كاري نداريم و کلسترول ثابت می ماند (این خود یکی از امتیازات این طرح می باشد زیرا کلسترول صفرا با کلسترول خون رابطه ی عکس دارد و وقتی که ما کلسترول صفرا را کاهش می دهیم کلسترول خون بالا می رود)و فقط املاح را افزايش ميدهيم و املاح بيشتر شده ، سنگ صفرا را تجزيه و دفع مي كنند است ، همانگونه که نسبت املاح به کلسترول کمتر شده و سنگ ایجاد می شود عکس این نیز درست می باشد  یعنی وقتی وقتی املاح بیشتر شود یا کلسترول کم شود سنگ دوباره به صورت محلول در آمده و با ترشح صفرا طبق روال هميشگي خود از آن دفع مي شود و سنگ از بين مي رود . املاح صفراوی را می توان با رژیم غذایی و یا با آب و نوشیدنی ها وارد بدن کنیم . و در ضمن آب و نوشیدنیها خود نیز از ایجاد سنگ صفرا جلوگیری کرده ودرد را کمی کاهش می دهند . وقتي که املاح مورد نظر در آب هست باعث می شود کشش سطحی آب نیز پایین بیاید (این نیز امتیازی محسوب می شود، برای اینکه یکی از وظایف صفرا کم کردن کشش سطحی آب برای محلول کردن کلسترول در آن است ). اگر ما با نوشیدن آبی با این املاح  رژیم غذایی کم چربی هم داشته باشیم نتیجه ی کار چند برابر می شود .

 

 

منابع و ماخذ :

 

از كتابهاي :                                                                                                                                        

1. بيو شيمي عمومی                                                                                                                                                               2.فيزيولوژي پزشكي (پروفوسور آرتور گایتون)( 1998 )                                                                                                                                                 3.دستگاه گوارش و مجاری صفراوی                                                         

 

 4.دستگاه گوارش و کبد (انجمن پزشکان بریتانیا )                                                                                                                     

5. کالبد شناسی وفیزیولوژی بدن ( انتشارات چهر،دکتر مهدی نورانی)( 1375) (چاپ هجدهم)

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------

 

           آرش داوری

 

باتشکر فراوان از دوست عزیزم دانیال خشابی                                                                                   

 

 

 تمام حقوق براي سايت Khajenasir محفوظ است.

استفاده از مطاالب فقط با ذكر منبع مجاز است